بهداشت دست، به عنوان یک مداخله بهداشتی مقرون به صرفه و مؤثر، نقش محوری و مهمی  در پیشگیری از انتقال عوامل بیماری‌زا و کاهش بار بیماری‌های عفونی ایفا می‌کند.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، شست‌وشوی دست با آب و صابون می‌تواند میزان بروز برخی بیماری های واگیر را کاهش دهد؛ با این وجود، استفاده از محلول‌های ضدعفونی کننده با پایه الکلی به عنوان یک جایگزین در برخی شرایط رواج یافته است؛ اما در دنیای پرشتاب امروز، سوالی اساسی مطرح می‌شود: آیا استفاده از مواد ضدعفونی کننده، این راهکار سریع و به ظاهر آسان، می‌تواند به طور کامل جایگزین این عمل حیاتی و سنتی شود؟

مهندس «سیامک شمس»، مدیر سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی شیراز، به مناسبت پانزدهم اردیبهشت روز جهانی «بهداشت دست» به این چالش مهم پاسخ می‌دهد.

مدیر سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی شیراز با اشاره به اهمیت روز جهانی بهداشت دست، بیان کرد: با استناد به شیوه نامه های بهداشتی، شستن دست با آب و صابون همچنان روش نخست و ارجح در رعایت بهداشت دست محسوب می‌شود؛ به ویژه در مواردی که دست‌ها به طور واضح کثیف، آلوده به خون یا در معرض تماس با میکروارگانیسم‌های تولید کننده اسپور قرار گرفته باشد.

مهندس شمس در ادامه تصریح کرد: در سایر موقعیت‌های ارائه خدمات بالینی که دست‌ها به طور آشکار آلوده نیست، استفاده از محلول‌های ضدعفونی کننده با پایه الکلی برای بهداشت دست توصیه می‌شود؛ با این حال در صورت نبود دسترسی به این محلول‌ها، شست‌وشوی دست با آب و صابون باید در اولویت قرار گیرد.

او با تاکید بر مکانیسم عمل متفاوت دو روش شست و شوی دست با آب و صابون و محلول ضدعفونی کننده، توضیح داد: شست‌وشوی دست با صابون به طور مکانیکی میکروب‌ها و آلودگی‌ها را از سطح پوست جدا می‌کند و با آبکشی آن‌ها را از بین می‌برد؛ در مقابل، مواد ضدعفونی کننده با پایه الکلی با از بین بردن یا مهار رشد میکروارگانیسم‌ها عمل می‌کنند.

مدیر سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی شیراز تاکید کرد: بنابراین، در شرایطی که آلودگی مشهود وجود دارد، زدودن فیزیکی آلودگی با آب و صابون از اهمیت بالایی برخوردار است.

مهندس شمس در پاسخ به این پرسش که چگونه رعایت بهداشت دست می تواند از انتقال بیماری های واگیر جلوگیری کند، افزود: پوست دست به ویژه در کارکنان پزشکی، دارای انواع میکروارگانیسم های مقیم است؛ اکثر میکروب های مقیم پوست در لایه های سطحی و حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد آنها در لایه های عمقی اپیدرم قرار دارد.

به گفته او این میکروارگانیسم ها، به دنبال شستشوی دست ها با صابون های معمولی پاک نمی شود، اما اغلب به وسیله مواد ضدمیکروبی، کشته شده یا رشدشان مهار می شود.

مدیر سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی شیراز معتقد است که شستن دست ها به تنهایی مهمترین راه پیشگیری از عفونت های بیمارستانی به شمار می رود و به تبع آن شستن دست ها با صابون، باعث زدودن میکروب های موقتی پوست می‌شود.

مهندس شمس با اشاره به تلاش‌های دانشگاه علوم پزشکی شیراز در راستای آموزش و فرهنگ‌سازی در زمینه بهداشت دست، افزود: تلاش همکاران در دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این زمینه با کمک تهیه پوسترها، محتوای آموزشی در رسانه‌ها، آموزش متصدیان مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی و ارائه تراکت به مسافران به ارتقای آگاهی عمومی کمک می کند.

مدیر سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی شیراز همچنین ضمن اشاره به برنامه‌های آموزشی و نظارتی ویژه‌ برای کارکنان بهداشتی، درمانی افزود: اجرای این برنامه ها موجب می‌شود که کارکنان با روش‌های صحیح بهداشت دست و پیشگیری از آلودگی‌ها آشنا شوند.

مهندس شمس ضمن تأکید بر اهمیت دسترسی آسان به مواد بهداشتی و ضدعفونی کننده با کیفیت در مراکز درمانی و عمومی، رفع موانع موجود در این زمینه را حائز اهمیت خواند و یادآور شد: همچنین لزوم رعایت استانداردهای جهانی بهداشت دست و همکاری همگانی برای ارتقای سطح سلامت جامعه، امری ضروری برای دستیابی به این هدف است.

پایان خبر